Η αρθροπλαστική του αγκώνα είναι η επέμβαση αντικατάστασης μιας φθαρμένης από πάθηση ή διαλυμένης από συντριπτικό κάταγμα ή άλλη αιτία, της άρθρωσης του αγκώνα. Οι προσθέσεις (εμφυτεύματα/ ενθέματα) αγκώνα χρησιμοποιούνται κυρίως για οξέα ανεπανόρθωτα κατάγματα αγκώνα, εξαιτίας φθοράς από ρευματοειδή αρθρίτιδα και μετατραυματική φθορά.
Εφαρμόζεται όταν ο αγκώνας πονά και έχει χάσει τη λειτουργικότητά της τόσο πολύ, η δυσκαμψία είναι τόσο προχωρημένη, ώστε να καθιστά το ένα χέρι αδύναμο και ανίκανο να εκτελέσει εργασίες αυτοεξυπηρέτησης και όταν όλες οι άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει.
Αρθροπλαστική σημαίνει αντικατάσταση του κατεστραμμένου τμήματος του βραχιονίου και της ωλένης από τεχνητά μέρη κατασκευασμένα από μέταλλα και πλαστικό. Οι σύγχρονοι τύποι προσθετικών σήμερα προσφέρουν εξαιρετική κινητικότητα, σημαντική ανακούφιση από τον πόνο και καλή αντοχή. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η περιορισμένη ικανότητα φόρτισης, η οποία αυτή τη στιγμή ορίζεται στα 4-5 κιλά. Αυτός ο περιορισμός του φορτίου έχει σκοπό να αποτρέψει τη χαλάρωση ή το σπάσιμο της πρόθεσης. Λόγω της χαμηλής ανθεκτικότητας, η αρθροπλαστική γίνεται σε ασθενείς που είναι μεγαλύτεροι και όταν οι απαιτήσεις είναι μικρότερες. Δεν εφαρμόζεται σε αθλητές που ασκούν μεγάλη πίεση στο χέρι (τένις, βόλεϋ, βάρη, χάντμπολ, αναρρίχηση).
Προηγείται αξονική ή και μαγνητική τομογραφία.
Η επέμβαση διενεργείται στο χειρουργείο με γενική αναισθησία ή με υπερκλείδιο νευρικό αποκλεισμό, νεότερη μέθοδο η οποία εξασφαλίζει εξαιρετική αναλγησία που επεκτείνεται και μετεγχειρητικά. Η επέμβαση μπορεί να είναι:
- Ολική αρθροπλαστική για την αντικατάσταση όλων των αρθρικών επιφανειών
- Ημιαρθροπλαστική για την αντικατάσταση μέρους της άρθρωσης
Ολική αρθροπλαστική αγκώνα
Τα κατεστραμμένα τμήματα αντικαθίστανται από εμφυτεύματα που κατασκευάζονται με βάση τις διαστάσεις της συγκεκριμένης άρθρωσης. Τα μεταλλικά εμφυτεύματα είναι κατασκευασμένα από τιτάνιο ή κράματα χρωμοκοβαλτίου με επένδυση πλαστικού (πολυαιθυλένιο και ακρυλικό οστικό τσιμέντο. Το μεταλλικό τμήμα φέρει έναν πλαστικό μεντεσέ με δύο μεταλλικούς στυλεούς οι οποίοι εισέρχονται εντός των κοιλοτήτων των οστών που ονομάζονται αυλοί και διατηρούνται στη θέση τους με οστικό τσιμέντο. Ο Χειρουργός φθάνει στην άρθρωση με μια τομή στο πίσω τμήμα του αγκώνα, αφαιρεί τον ουλώδη ιστό και τα οστεόφυτα που έχουν δημιουργηθεί λόγω της πάθηση και προπαρασκευάζει το οστό (βραχιόνιο ή ωλένιο) πριν την τοποθέτηση του εμφυτεύματος. Ακολουθεί το κλείσιμο του χειρουργικού τραύματος με ή χωρίς παροχέτευση.
Ημιαρθροπλαστική
Στην ημιαρθροπλαστική, αντικαθιστάται με την ίδια διαδικασία μόνο το κατεστραμμένο τμήμα με ειδική πρόθεση /εμφύτευμα.
Μετεγχειρητικά, η νοσηλεία διαρκεί 2-4 ημέρες. Ο πόνος αντιμετωπίζεται με παυσίπονα. Η επέμβαση βελτιώνει σημαντικά τη λειτουργία του αγκώνα ως προς την κίνηση και την δύναμη και ελαχιστοποιεί τον προϋπάρχοντα πόνο.
Για την αποθεραπεία, συνιστάται συσκευή παθητικής κίνησης του αγκώνα (CPM), ασκήσεις σύμφωνα με τις οδηγίες του χειρουργού και φυσικοθεραπεία για να αποφευχθεί η δυσκαμψία.
Η επέμβαση όπως όλες οι επεμβάσεις, μπορεί να έχει επιπλοκές, παρ΄ ότι σε έμπειρα χέρια είναι ελάχιστες. Τέτοιες είναι η λοίμωξη επιφανειακά στην τομή ή εσωτερικά, γύρω από τα υλικά της αρθροπλαστικής, άμεσα ή και μετά από ένα χρονικό διάστημα, εξαιτίας άλλης λοίμωξης του οργανισμού που θα μεταφερθεί στο σημείο της άρθρωσης . Επίσης, μπορεί να προκύψει χαλάρωση των υλικών, λόγω υπερχρησίας του αγκώνα και φθοράς ή νευρικής κάκωσης. Γι αυτό και η επέμβαση πρέπει να γίνεται από ειδικό ορθοπεδικό χειρουργό αγκώνα.
Εάν υπάρξει πολύ μεγάλη φθορά στο πλαστικό ένθεμα σε μεταγενέστερο χρόνο, μπορεί να απαιτηθεί αντικατάσταση.
